SỨ ĐIỆP

NGÀY QUỐC TẾ TRUYỀN THÔNG LẦN THỨ 43

CỦA ĐỨC THÁNH CHA BENEDICT XVI

Ngày 24 Tháng 05 Năm 2009

***

***

Các kỹ thuật công nghệ mới, các tương quan mới

Anh chị em thân mến,

Gần đến Ngày Quốc Tế Truyền Thông Xã Hội, tôi vui mừng hướng đến anh chị em để cho anh chị em biết về một vài suy tư của tôi về chủ đề được chọn của năm nay: Các kỹ thuật công nghệ mới, các tương quan mới. Khuyến khích một nền văn hóa tôn trọng, đối thoại, tình bạn. Quả thế, các công nghệ kỹ thuật số mới quyết định những thay đổi căn bản nơi các khuôn mẫu giao tiếp và nơi các tương quan nhân loại. Những thay đổi này đặc biệt rõ ràng nơi giới trẻ mà sự trưởng thành của nó liên hệ chặt chẽ với những công nghệ kỹ thuật truyền thông này. Bởi thế, họ cảm thấy thoải mái trong thế giới kỹ thuật số mà, trái lại, thường dường như xa lạ với một số người trong chúng ta, những người lớn trưởng thành, đã phải học hiểu biết và đánh giá những cơ hội mà thế giới kỹ thuật số này mang lại cho chúng ta trong việc truyền thông. Trong sứ điệp của năm nay, tôi đặc biệt nghĩ đến những người thuộc về thế hệ gọi là “kỹ thuật số” này: tôi xin chia sẻ với họ một vài ý tưởng về tiềm năng phi thường của những công nghệ kỹ thuật mới khi chúng được sử dụng để tạo điều kiện cho sự hiểu biết và liên đới của con người. Những công nghệ kỹ thuật như thế là một ân huệ đích thực cho nhân loại: bởi thế, chúng ta phải làm sao để những thuận lợi mà chúng mang lại được phục vụ hết thảy mọi người và mọi cộng đồng, đặc biệt là những người nghèo túng và những người dễ bị thương tổn nhất.

Sự dễ dàng tiếp cận với điện thoại di động và máy vi tính, được nối kết ở tầm mức thế giới và sự thâm nhập của Internet, đã tạo nên rất nhiều phương tiện gởi đi cách chớp nhoáng những ngôn ngữ và hình ảnh đến những nơi xa và cô lập nhất của thế giới: một khả năng không thể hiểu được đối với các thế hệ đi trước. Đặc biệt, giới trẻ đã tiếp nhận tiềm năng lớn lao của các phương tiện truyền thông này để tạo điều kiện dễ dàng cho việc kết nối, giao tiếp và hiểu biết giữa các cá nhân và cộng đoàn và sử dụng chúng để giao tiếp với bạn bè, để gặp gỡ những người bạn mới, để tạo nên những cộng đồng và những mạng lưới, để tìm kiếm thông tin và tin tức, để chia sẻ tư tưởng và ý kiến của mình. Nhiều thuận lợi phát sinh từ nền văn hóa truyền thông mới mẻ này: các gia đình có thể giữ liên lạc cho dù chúng bị chia ly bởi những khoảng cách lớn, các sinh viên và các nhà nghiên cứu có thể tiếp cận dễ dàng và trực tiếp nhất với các tài liệu, với các nguồn và với những khám phá khoa học và do đó, có thể làm việc theo nhóm từ những nơi khác nhau; vả lại, bản chất tương tác của các phương tiện truyền thông mới tạo điều kiện dễ dàng cho những hình thức học tập và giao tiếp năng động hơn, mà đóng góp vào sự tiến bộ của xã hội.

Cho dầu tốc độ tiến triển của các công nghệ kỹ thuật mới về mặt đáng tin cậy và hiệu quả là một lý do kinh ngạc thán phục, nhưng sự phổ biến của chúng nơi những người sử dụng không nên làm cho chúng ta ngạc nhiên, vì chúng trả lời những ước muốn căn bản của con người bước vào trong tương quan giao tiếp với nhau. Ước muốn giao tiếp và tình bạn này được bén rễ sâu trong chính bản tính làm người của chúng ta và không thể được hiểu cách chính đáng chỉ như là lời đáp trả cho những đổi mới của công nghệ kỹ thuật. Dưới ánh sáng của sứ điệp Kinh Thánh, một ước muốn như thế đúng hơn phải được đọc như là phản ảnh sự tham dự của chúng ta vào tình yêu thông giao và hiệp nhất của Thiên Chúa, Đấng muốn làm cho toàn thể nhân loại thành một gia đình duy nhất. Khi chúng ta cảm thấy nhu cầu xích lại gần với người khác, khi chúng ta muốn hiểu biết họ và làm cho mình được hiểu biết tốt hơn, chúng ta đáp lại tiếng gọi của Thiên Chúa – một tiếng gọi gắn liền với bản tính được tạo dựng theo hình ảnh và giống Thiên Chúa của chúng ta, vị Thiên Chúa của sự thông ban và hiệp thông.

Ước muốn kết nối và bản năng giao tiếp, mà được khẳng định như thế trong nền văn hóa đương đại, quả thật chỉ là những biểu lộ của thời hiện đại về khuynh hướng nền tảng và liên lỉ của con người muốn vươn qua bên kia chính mình để bước vào trong tương quan giao tiếp với những người khác. Trên thực tế, khi chúng ta mở mình ra cho người khác, chúng ta hoàn thành những nhu cầu sâu xa nhất của chúng ta và chúng ta trở nên nhân bản cách tròn đầy hơn. Quả thế, yêu thương là những gì mà Đấng Tạo Hóa đã chuẩn bị cho chúng ta. Dĩ nhiên, nó không hệ tại những tương quan chóng qua, giả tạo; tôi nói về tình yêu đích thực, mà nằm ở chính trung tâm của giáo huấn luân lý của Chúa Giêsu: “Ngươi hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết tâm hồn, hết tâm trí và hết sức lực ngươi” và “Ngươi hãy yêu thương tha nhân như chính mình ngươi” (x. Mc 12,30-31). Dưới ánh sáng này, dù hoàn toàn suy tư về ý nghĩa của các công nghệ kỹ thuật mới, thật quan trọng để xem xét không chỉ khả năng hiển nhiên của nó trong việc tạo điều kiện dễ dàng cho mối liên lạc giữa người với người, nhưng còn phẩm chất của các nội dung mà chúng được kêu gọi đưa vào lưu hành. Tôi mong muốn khích lệ tất cả mọi người thiện chí, chủ động trong thế giới truyền thông kỹ thuật số, dấn thân thăng tiến một nền văn hóa tôn trọng, đối thoại và tình bạn.

Do đó, những ai làm việc trong lãnh vực sản xuất và phổ biến các nội dung của các phương tiện truyền thông mới không thể không cảm thấy dấn thân đối với sự tôn trọng phẩm giá và giá trị của nhân vị. Nếu các công nghệ kỹ thuật mới phải phục vụ cho thiện ích của các cá nhân và xã hội, thì những người sử dụng chúng phải tránh sự chia sẻ những lời nói và hình ảnh làm mất phẩm giá con người, và như thế loại trừ những gì đang nuôi dưỡng lòng hận thù và sự bất bao dung, những gì làm giảm giá vẻ đẹp và sự sâu kín của giới tính con người, những gì khai thác những người yếu đuối và những người dễ bị thương tổn.

Các công nghệ kỹ thuật mới do đó mở ra con đường đối thoại giữa những người của những đất nước, của các nền văn hóa và của các tôn giáo khác nhau. Vũ đài kỹ thuật số mới, tức là cái “cyberespace” (không gian liên kết mạng), cho phép tạo nên những cuộc gặp gỡ và hiểu biết các giá trị và các truyền thống của người khác. Tuy nhiên, để sinh hoa kết trái, những cuộc gặp gỡ như thế đòi hỏi những hình thức diễn tả lương thiện và đúng đắn cũng như một sự lắng nghe chăm chú và tôn trọng. Cuộc đối thoại phải được cắm rễ sâu trong sự tìm kiếm chân lý cách chân thành và hỗ tương, để thực hiện việc thăng tiến sự phát triển trong sự hiểu biết và bao dung. Cuộc sống không phải chỉ là một chuỗi những sự kiện và kinh nghiệm: đúng hơn nó là một sự tìm kiềm chân thiện mỹ. Chính nơi mục tiêu này mà chúng ta thực hiện những chọn lựa của chúng ta, mà chúng ta thực thi sự tự do của chúng ta và chính ở đó, tức là trong chân, thiện, mỹ, mà chúng ta tìm thấy hạnh phúc và niềm vui. Chúng ta không để mình bị lừa bịp bởi những người chỉ tìm kiếm những người hưởng thụ trên một thị trường với những cơ may khác nhau, nơi mà sự chọn lựa chính nó trở nên sự thiện hảo, sự mới mẻ được biến đổi thành vẻ đẹp, kinh nghiệm chủ quan gạt bỏ chân lý.

Quan niệm tình bạn có được một sự phục hồi mới trong từ vựng của các mạng lưới xã hội kỹ thuật số xuất hiện trong những năm vừa qua. Một quan niệm như thế là một trong những chinh phục cao quý nhất của nền văn hóa nhân loại. Trong các tình bạn của chúng ta và xuyên qua chúng, chúng ta lớn lên và chúng ta tự phát triển như là những hữu thể nhân linh.Vì thế, tình bạn đích thực đã luôn được xem như là một trong những sự phong phú to lớn nhất mà con người có được. Vì lý do này, cần phải lưu tâm đừng tầm thường hóa quan niệm và kinh nghiệm về tình bạn. Thật đáng buồn biết bao nếu ước muốn nâng đỡ và phát triển tình bạn on-line (qua internet) của chúng ta được thể hiện với giá phải hy sinh sự sẵn sàng của chúng ta cho gia đình, cho bà con thân thuộc của chúng ta và cho những người mà chúng ta gặp gỡ trong thực tế của đời thường, nơi làm việc của chúng ta, ở trường học, trong thời gian rảnh rỗi. Quả thế, khi ước muốn kết nối ảo trở nên ám ảnh, thì hậu quả là người ấy tự tách mình, cắt đứt một mối tương tác xã hội thực sự. Thậm chí điều đó cuối cùng phải làm xáo trộn thời gian nghỉ ngơi, thinh lặng và suy nghĩ cần thiết cho một sự phát triển nhân bản lành mạnh.

Tình bạn là một điều thiện hảo cao quý của con người, nhưng nó sẽ mất đi giá trị của nó, nếu nó được xem như là một cứu cánh tự thân. Các bạn bè phải nâng đỡ và khích lệ nhau để phát triển tư chất, tài năng của mình và dùng chúng phục vụ cho cộng đồng nhân loại. Trong bối cảnh này, thật là phấn khởi khi thấy xuất hiện những mạng lưới kỹ thuật số mới tìm cách khích lệ sự liên đới của con người, hòa bình và công lý, nhân quyền và lòng tôn trọng đối với sự sống và thiện ích của công trình tạo dựng. Những mạng lưới này có thể tạo điều kiện dễ dàng cho những hình thức hợp tác giữa các dân tộc có bối cảnh địa lý và văn hóa khác nhau, bằng cách cho phép họ đào sâu nhân tính chung của mình và ý nghĩa của sự đồng trách nhiệm đối với thiện ích của hết thảy mọi người. Tuy nhiên, cần phải lưu tâm làm sao để thế giới kỹ thuật số, nơi mà những mạng lưới như thế có thể được thiết lập, là một thế giới mà mọi người thực sự có thể tiếp cận. Thật là thiệt hại nghiêm trọng cho tương lai nhân loại, nếu các phương tiện truyền thông mới, mà cho phép chia sẻ sự hiểu biết và thông tin cách nhanh chóng và hiệu quả, lại không có thể tiếp cận đối với những người mà, về mặt kinh tế và xã hội, đã bị đẩy ra bên lề xã hội rồi hay nếu chúng chỉ đóng góp đào sâu thêm khoảng cách mà tách rời những người nghèo khỏi những mạng lưới mới được phát triển nhằm phục vụ thông tin và xã hội hóa con người.

Tôi xin kết thúc sứ điệp này bằng cách đặc biệt hướng đến các bạn trẻ Công Giáo, để khích lệ họ mang đến cho thế giới kỹ thuật số chứng tá đức tin của mình. Các bạn trẻ rất quý mến, các con hãy dấn thân đưa vào trong nền văn hóa của lãnh vực truyền thông và thông tin mới mẻ này những giá trị mà cuộc sống của các con dựa vào! Vào thời sơ khai của Giáo Hội, các Tông đồ và các môn đệ của các ngài đã mang Tin Mừng của Chúa Giêsu đến cho thế giới Hy-La: khi đó, việc Phúc Âm hóa, để được phong nhiêu, đòi hỏi sự hiểu biết chăm chú nền văn hóa và các phong tục của các dân ngoại này với mục đích chạm đến tâm trí và tâm hồn của họ; ngày nay cũng thế, việc loan báo Chúa Kitô trong thế giới các công nghệ kỹ thuật mới giả thiết một sự hiểu biết sâu xa về chúng để sử dụng chúng cách đúng đắn. Chính nơi những người trẻ các con, hầu như tự nhiên đồng cảm với các phương tiện truyền thông mới mẻ này, mà đặc biệt bổn phận Phúc Âm hóa “châu lục kỹ thuật số” này thuộc về các con. Các con hãy biết gánh lấy cách nhiệt tình việc loan báo Tin Mừng cho những người đương thời với các con! Các con biết sự sợ hãi và hy vọng của họ, sự nhiệt tình và thất vọng của họ: hồng ân cao quý nhất mà các con có thể làm cho họ là chia sẻ với họ “Tin Mừng” về một Thiên Chúa đã làm người, đã đau khổ, đã chết và đã phục sinh để cứu rỗi nhân loại. Tâm hồn con người khát mong một thế giới nơi tình yêu ngự trị, nơi các ân huệ được chia sẻ, nơi sự hiệp nhất được xây dựng, nơi sự tự do tìm thấy ý nghĩa của nó trong chân lý và là nơi mà căn tính của mỗi người được thể hiện trong một sự hiệp thông tôn trọng. Đức tin có thể mang lại một câu trả lời cho những mong đợi này: các con hãy là những sứ giả của nó! Đức Giáo Hoàng ở bên các con qua lời cầu nguyện và phép lành của mình.

Ban hành tại Vatican, ngày 24 tháng Giêng năm 2009

+ BENEDICTUS XVI

Giáo Hoàng

- Lm. Giuse Trần Ðức Anh, O.P.,

chuyển ý từ bản tiếng Italia.