“Lòng thương xót của người cha tràn đầy, vô điều kiện, và nó thể hiện trước cả lúc người con mở miệng. Kể cả trong hoàn cảnh xấu nhất, Thiên Chúa vẫn đợi chờ tôi”.
***
Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý của ĐTC Phanxicô trong buổi triều yết chung ngày Thứ Tư, 11 tháng 05 năm 2016, trên quảng trường Thánh Phêrô. Hôm nay ĐTC giải thích về lòng thương xót của Thiên Chúa qua dụ ngôn Người Cha Nhân Hậu.
***
Thân chào quý anh chị em!
Hôm nay, buổi tiếp kiến này diễn ra tại hai nơi: vì trời có thể mưa, những người bệnh phải ở trong Hội Trường Phaolô VI, nối kết với chúng ta bằng màn hình lớn; hai nơi, nhưng chỉ có một buổi tiếp kiến. Chúng ta chào mừng các bệnh nhân đang ở Phòng Hội Phaolô VI. Ngày hôm nay, chúng ta muốn suy ngẫm về dụ ngôn Người Cha Nhân Hậu. Dụ ngôn này nói về một người cha và hai người con trai của ông, và cho chúng ta thấy lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa.
Chúng ta hãy khởi đi từ đoạn kết, nghĩa là từ niềm vui trong lòng người cha khi ông nói rằng: “Chúng ta mở tiệc ăn mừng, vì con ta đây đã chết…” (x. c. 23-24). Bằng những lời này, người cha đã ngắt lời đứa con út vào lúc anh ta đang thú nhận tội lỗi: “Con chẳng còn đáng gọi là con cha nữa…” (c. 19). Nhưng câu nói này, lòng người cha không sao chịu nổi, trái lại, ông ta ông ta hối thúc phục hồi lại cho con trai ông những dấu hiệu phẩm tước của anh ta: quần áo đẹp, nhẫn đeo tay, giầy dép. Chúa Giêsu không mô tả một người cha bị xúc phạm, giận dữ, tỷ dụ một người cha nói với đứa con “Mày sẽ biết tay tao”; không, người cha ôm lấy con, đợi chờ con trong tình yêu thương. Trái lại, chuyện duy nhất trong lòng người cha là người con này được bình an, mạnh khỏe, và điều dó làm ông sung sướng và ông ăn mừng. Sự đón nhận người con trở về được kể lại rất cảm động: “Anh ta còn ở đằng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ anh ta và hôn lấy hôn để” (c. 20). Êm ái biết là bao!
Ông ta đã trông thấy anh ta từ đằng xa: điều này có nghĩa là gì? Có nghĩa là người cha luôn lên sân thượng để ngóng nhìn con đường để xem có thấy con ông trở về không; người con đã làm bao chuyện tầy trời, nhưng cha anh ta vẫn đợi chờ anh ta. Đẹp biết bao, lòng khoan dung của người cha! Lòng thương xót của người cha tràn đầy, vô điều kiện và nó thể hiện trước cả lúc người con mở miệng. Đúng là, người con biết mình đã lầm lỡ và thú nhận: “Con thật đắc tội… Xin coi con như một người làm công cho cha vậy” (c. 19). Nhưng những lời đó tan loãng trước sự tha thứ của người cha. Vòng tay ôm chặt và những nụ hôn của ba anh ta khiến cho anh ta hiểu rằng anh ta vẫn luôn được coi như đứa con của ông, bất chấp mọi sự. Giáo huấn này của Chúa Giêsu là quan trọng: thân phận của chúng ta là con Thiên Chúa là thành quả của tình yêu thương từ trái tim của Chúa Cha; nó không tùy thuộc vào công đức hay hành động của chúng ta và vì vậy, không ai có thể lấy đi của chúng ta, kể cả ma quỷ! Không ai có thể cất đi của chúng ta cái phẩm tước đó.
Lời dạy này của Chúa Giêsu khuyến khch chúng ta, đừng bao giờ nản lòng. Tôi nghĩ đến các bà mẹ, các ông cha lo lắng khi thấy con cái rời đi trên những con đường hiểm nguy. Tôi nghĩ đến các cha xứ và các giáo lý viên, nhiều khi đã tự hỏi, không biết công việc mình làm có vô ích không. Nhưng tôi cũng nghĩ đến người đang ngồi trong tù, mà hình như cuộc đời đối với anh ta đã chấm dứt; đến những người đang đói khát lòng thương xót và sự thứ tha và nghĩ rằng mình không xứng đáng… Dù cho hoàn cảnh của tôi trên đời này như thế nào đi nữa, tôi cũng đừng quên rằng tôi không bao giờ hết là con cái của Thiên Chúa, hết là đứa con của một vị Cha hằng yêu thương tôi và chờ đợi tôi trở về. Kể cả trong hoàn cảnh xấu nhất, Thiên Chúa vẫn đợi chờ tôi, Thiên Chúa vẫn muốn ôm lấy tôi, Thiên Chúa vẫn đợi chờ tôi.
Trong dụ ngôn, còn có một người con khác nữa, người anh cả; anh này cũng có nhu cầu khám phá ra lòng thương xót của người Cha. Anh ta luôn ở trong gia đình, nhưng lại hoàn toàn khác với cha anh ta! Lời lẽ anh ta thiếu êm dịu: “Đã bao nhiêu năm trời con hầu hạ cha, và chẳng khi nào trái lệnh... nhưng khi thằng con của cha nay đã trở về…” (c. 29-30). Chúng ta thấy sự khinh khỉnh của người anh: anh ta không hề gọi “cha”, anh ta không hề nói tiếng “em”, anh ta chỉ nghĩ đến mình, anh ta khoe luôn ở bên cạnh cha anh ra và đã hầu hạ cha anh ta; nhưng dù thế, anh ta không hề thực sự vui vẻ sống sự thân cận đó. Và bây giờ, anh ta trách cứ cha anh ta đã chưa bao giờ cho anh lấy một con dê con để ăn mừng (với bạn bè). Tội nghiệp người cha! Một đứa con thì bỏ nhà ra đi và đứa kia thì chưa bao giờ thực sự gần gũi! Sự đau khổ của người cha giống như nỗi đau buồn của Thiên Chúa, sự đau buồn của Chúa Giêsu khi chúng ta rời xa, hoặc là do chúng ta bỏ đi, hoặc vì chúng ta ở gần nhưng không thực sự thân cận.
Người anh cả cũng cần được lòng thương xót. Những người công chính, những người tự nghĩ mình là công chính, chính họ cũng cần đến lòng thương xót. Người con này tượng trưng cho chúng ta khi chúng ta tự hỏi có xứng đáng để vất vả nhiều thế, nếu chẳng nhận được gì, rồi sau đó, đổi lại, Chúa Giêsu còn nhắc nhở chúng ta rằng, chúng ta không ở trong nhà Chúa Cha để được đền bù, mà bởi vì chúng ta có phẩm tước là những đứa con có cùng trách nhiệm. Đây không phải là một cuộc “đổi chác” với Thiên Chúa, mà là ở lại theo chân Chúa Giêsu, Đấng đã tận hiến mình trên cây thập giá.
“Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. Chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ” (c. 31). Nguời Cha đã nói với người con cả của ông như thế. Logic của ông là logic của lòng thương xót! Đứa con út thì nghĩ rằng mình đáng bị một hình phạt vì tội lỗi của mình; đứa con cả thì mong nhận được một phần thưởng vì công việc hầu hạ của mình. Hai anh em không nói chuyện với nhau, họ sống mỗi người một câu chuyện khác nhau, nhưng cả hai đều lý luận theo một thứ logic xa lạ với Chúa Giêsu: Nếu làm tốt thì được thưởng; nếu làm sai thì bị phạt; và đó không phải là logic của Chúa Giêsu, không phải như thế! Cái logic đó đã bị lật đổ bởi những lời lẽ của người cha: “Phải ăn mừng, phải vui vẻ; vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấy” (c. 31). Người cha đã tìm lại được đúa con đã mất và bây giờ ông còn trả cậu ta cho anh cậu! Không có người em út, ông anh cả cũng chẳng là một người “anh”. Niềm vui lớn nhất của người cha, đó là thấy rằng các con ông nhận nhau là anh em.
Con cái có thể quyết định chung vui với cha họ hay từ chối. Họ phải tự hỏi về những mong muốn của riêng mình và về cách nhìn của họ về cuộc đời. Dụ ngôn chấm dứt với kết thúc bỏ lửng: chúng ta không biết người anh cả quyết định làm gì. Và đó là điều kích thích chúng ta. Bài Phúc Âm dạy chúng ta rằng tất cả chúng ta đều có nhu cầu về nhà của Cha và chia vui với Người, và cùng Người ăn mừng lòng thương xót và tình huynh đệ. Hỡi Anh chị em, chúng ta hãy mở lòng chúng ta để trở thành “giàu lòng thương xót cũng như Chúa Cha”.
Mạc Khải phỏng dịch: https://fr.zenit.org/articles/meme-dans-la-pire-situation-de-vie-dieu-mattend-traduction-complete/